Aborti mbetet një nga temat më të diskutueshme në Shqipëri, ku përplasja mes të drejtës së gruas për të vendosur mbi trupin e saj dhe presionit shoqëror e moral është e fortë. Ligjërisht, aborti është i lejuar deri në javën e 12-të të shtatzënisë, por në praktikë, stigma dhe paragjykimi shpesh e bëjnë këtë zgjedhje shumë të vështirë për gratë.
E Drejta e gruas vs. E drejta e shoqërisë
Aborti është një e drejtë themelore e gruas, e lidhur me autonominë trupore dhe të drejtën për të vendosur mbi jetën e saj. Megjithatë, në Shqipëri, kjo e drejtë shpesh sfidohet nga faktorë kulturorë, fetarë dhe familjarë. Shpesh dëgjojmë argumentin se aborti nuk është thjesht çështje personale, por prek edhe shoqërinë, duke ndikuar në demografinë dhe strukturën sociale.
Në anën tjetër, argumentet kundër abortit në Shqipëri lidhen shpesh me moralin tradicional dhe rolin e gruas si “dhënëse jete”. Diskutimet mbi abortin ngjallin debate të forta, sidomos në hapësirat publike, ku shpesh gratë që abortojnë stigmatizohen ose konsiderohen të papërgjegjshme.
Tabutë dhe Paragjykimet në Shqipëri
1. Aborti si turp dhe dënim moral
• Edhe pse është një procedurë e ligjshme, shumë gra zgjedhin të mos flasin për të nga frika e gjykimit. Në shumë raste, aborti shihet si një “mëkat” apo si një dështim personal.
2. Presioni familjar dhe social
• Në familjet tradicionale, një grua që mbetet shtatzënë shpesh është e detyruar të lindë fëmijën, edhe kur nuk është e gatshme emocionalisht, ekonomikisht apo për arsye të tjera personale.
3. Mungesa e informacionit dhe edukimit seksual
• Mungesa e edukimit seksual në shkolla dhe në familje bën që shumë vajza të reja të mos kenë njohuritë e duhura mbi metodat e kontraceptimit, duke çuar në shtatzëni të padëshiruara dhe aborte të vonuara.
4. Përdorimi i abortit për selektim gjinor
• Në disa raste, sidomos në zonat rurale, aborti është përdorur për të zgjedhur gjininë e fëmijës, ku vajzat shpesh janë ato që abortohen. Kjo është një tabu që rrallë diskutohet publikisht, por që ekziston si një realitet i hidhur.
5. Stigma ndaj mjekëve që kryejnë aborte
• Mjekët shpesh gjenden nën presionin e opinionit publik dhe ndonjëherë refuzojnë të kryejnë aborte nga frika e gjykimit apo bindjeve personale.
Çfarë Duhet Ndryshuar?
• Edukimi seksual duhet të bëhet pjesë e kurrikulës shkollore për të parandaluar shtatzënitë e padëshiruara.
• Stigma ndaj abortit duhet të sfidohet përmes diskutimeve të hapura dhe përfshirjes së ekspertëve të shëndetit dhe të drejtave të grave.
• Sigurimi i qasjes së lehtë dhe pa paragjykime në shërbimet e abortit për gratë që zgjedhin ta bëjnë këtë procedurë.
Në fund të fundit, aborti është një e drejtë e gruas, por mënyra si e trajton shoqëria këtë çështje e bën vendimmarrjen edhe më të vështirë. Shqiptaria ende ka një rrugë të gjatë për të normalizuar këtë çështje si një vendim shëndetësor dhe jo si një çështje morale apo tabu.
Jep koment